Asset Publisher
Obszary Natura 2000
Sieć ekologiczna NATURA 2000 jest systemem ochrony wybranych elementów przyrody przyjętym przez kraje Unii Europejskiej jako jedno z narzędzi realizacji tzw. „konwencji berneńskiej”.
Celem utworzenia ekologicznej sieci jest ochrona różnorodności biologicznej na terytorium krajów członkowskich Unii Europejskiej, ma ona uzupełniać systemy krajowe i dawać merytoryczne podstawy do zachowania dziedzictwa przyrodniczego w skali kontynentu. Obszar Natura 2000 może obejmować część lub całość obszarów i obiektów objętych innymi formami ochrony przyrody w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
Program Natura 2000 opiera się na dwóch formach ochrony tzn.:
§ Obszary Specjalnej Ochrony (OSO) – wyznaczane w celu ochrony lęgowej ptaków (tzw. Dyrektywa Ptasia) - Dyrektywa Rady 79/409/EWG,
§ Specjalne Obszary Ochrony (SOO) – wyznaczone w celu ochrony siedlisk (tzw. Dyrektywa Siedliskowa) – Dyrektywa Rady 92/43/EWG
Zgodnie ze znowelizowaną ustawą o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r. dla obszaru Natura 2000 Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska sporządza i ustanawia w formie zarządzenia plan zadań ochronnych na okres 10 lat; pierwszy projekt może powstać w terminie do 6 lat od dnia zatwierdzenia obszaru przez Komisję Europejską. Plan zadań ochronnych podlega uzgodnieniu z Dyrektorem Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych. Dla obszarów tych ustawa przewiduje również sporządzenie obszerniejszego opracowania tzn. planu ochrony z 20 letnim okresem obowiązywania.
Na terenie Nadleśnictwa wyznaczono następujące obszary w ramach sieci Natura 2000:
OSO Dolina Pilicy PLB140003 – obszar powołany na podstawie Dyrektywy Ptasiej rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz. 2313 oraz z 2007 r. Nr 179, poz. 1275). Obszar ten obejmuje swoim zasięgiem dolinę Pilicy o szerokości 1-5 km. Rzeka na tym odcinku przyjmuje charakter meandrujący, tworząc liczne wysepki, łachy i ławice piasku oraz starorzecza. Charakter rzeki oraz przyległych terenów zróżnicowanych ekosystemowo: tereny rolnicze, zarośla łozowe, torfowiska, obszary leśne od boru świeżego przez lasy łęgowe do olsów, stwarzają zróżnicowane warunki dla gniazdowania i przebywania wielu gatunków ptaków. Jednym z cenniejszych kompleksów leśnych położonych w zasięgu tej ostoi są lasy „Majdan".
W standardowym formularzu danych stwierdzono, że na terenie ostoi występuje co najmniej 32 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 11 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Stwierdzono 56 lęgowych gatunków ptaków związanych z siedliskami wodnymi i błotnymi.
Gatunki ptaków wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG wg. Standardowego Formularza Danych, których występowanie stwierdzono na terenie OSO: bąk, bączek, bocian czarny, bocian biały, trzmielojad,bielik, błotniak stawowy, błotniak łąkowy, orlik krzykliwy, kropiatka, zielonka, derkacz, żuraw, batalion, rybitwa rzeczna, rybitwa białoczelna, rybitwa białowąsa, rybitwa czarna, puchacz, lelek, zimorodek, dzięcioł zielonosiwy, dzięcioł czarny, dzięcioł czarny, lerka, świergotek polny,podróżniczek, jarzębata, muchołówka mała, gąsiorek, ortolan, cietrzew.
Zagrożeniem dla charakteru doliny, w tym podmiotów ochrony jest obserwowane obniżanie się poziomu wód gruntowych i związane z tym zmiany wilgotnościowe siedlisk, na skalę zjawiska bez wątpienia miało wpływ wybudowanie Zalewu Sulejowskiego, który ograniczył w znacznym stopniu przepływ wody. Dla wielu gatunków ptaków niekorzystne zmiany środowiska związane są również z zaprzestaniem użytkowania łąk, pastwisk i sukcesywne wkraczanie roślinności krzewiastej i drzew.
OSO Dolina Środkowej Wisły PLB140004 – obszar powołany na podstawie Dyrektywy Ptasiej rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz. 2313 oraz z 2007 r. Nr 179, poz. 1275). Obszar ten nie obejmuje gruntów Skarbu Państwa zarządzanych przez Nadleśnictwo Dobieszyn, a jedynie częściowo znajduje się w jego zasięgu terytorialnym.
Ponadto na terenie Nadleśnictwa występuje obszar mający znaczenie dla Wspólnoty:
SOO Dolina Dolnej Pilicy PLH 140015 – zatwierdzony przez Komisję Europejską . Swoim zasięgiem pokrywa się zasadniczo z OSO Dolina Pilicy, jednak na nieco mniejszym obszarze. Wyznaczony został w celu ochrony siedlisk przyrodniczych wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej, a także gatunków zwierząt określonych w Załączniku II. W standardowym formularzu danych dla tej ostoi wyszczególniono 10 siedlisk przyrodniczych, w tym 4 leśne. Ponadto 2 gatunki ssaków, 1 gatunek płaza, 8 ryb i 1 owada z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Nie stwierdzono występowania gatunków roślin tzw. „naturowych".
Na podstawie Standardowego Formularza Danych na terenie SOO wyszczególniono następujące:
-siedliska przyrodnicze:
3150 starorzecza i naturalne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion - 1,00%;
4030 suche wrzosowiska - 0,50%;
6120 ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe - 0,50 %;
6410 zmiennowilgotne łąki trzęślicowe - 1,00 %;
6510 niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie - 0,50 %;
7140 torfowiska przejściowe i trzęsawiska - 0,05 %;
9170 grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny - 8,00 %;
91E0 łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe - 10,00 %;
91F0 łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe - 5,00 %;
91I0 ciepłolubne dąbrowy - 7,00 %;
Razem:33,55 %
-ssaki: bóbr europejski; wydra;
-płazy: kumak nizinny;
-bezkręgowce: zatoczek łamliwy;
Aktualnie do Komisji Europejskiej zgłoszono jeszcze jeden obszar Natura 2000 w ramach realizacji Dyrektywy Siedliskowej tj.: SOO Łękawica PLH 14_09 – zgłoszony do Komisji Europejskiej 28 października 2009 r. Obszar ten obejmuje obniżenie wypełnione torfem, porośnięte mozaiką lasów łęgowych, olsów, zarośli i łąk. Stwierdzono tu występowanie 4 siedlisk przyrodniczych, w tym dominujące 91E0 -łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe. Ponadto z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej opisano w standardowym formularzu danych: 5 gatunków ptaków, dwa gatunki ssaków, 1 płaza, 2 gatunki bezkręgowców. Najważniejszym zagrożeniem dla funkcjonowania obszaru jest zaburzenie stosunków wodnych oraz zaprzestanie ekstensywnego użytkowania łąk i pastwisk.
W Standardowym Formularzu Danych wymieniono następujące:
-siedliska przyrodnicze:
6410 zmiennowilgotne łąki trzęślicowe - 4,48 %;
6430 ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczna - 0,37 %
6510 niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie - 22,64 %;
91E0 łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe - 46,05 %;
Razem: 73,54 %
-ssaki: bóbr europejski; wydra;
-płazy: kumak nizinny;
-bezkręgowce: modraszek nausitous, czerwończyk fioletek;
ponadto:
-gatunki ptaków wymienionych w Dyrektywie Ptasiej: bocian czarny; bielik, derkacz, żuraw, dzięcioł średni.
Asset Publisher
Inwentaryzacja dzików zakończona
Inwentaryzacja dzików zakończona
Fot. Waldemar Feculak
Ponad 144 tys. sztuk - tyle wynosi liczebność dzików w całym kraju. 10 listopada do Ministra Środowiska trafiło sprawozdanie z ogólnopolskiej inwentaryzacji dzika na terenach obwodów łowieckich.
Ministerstwo Środowiska, zleciło inwentaryzację dzików, która ma między innymi związek z zagrożeniem występowania afrykańskiego pomoru świń (ASF). Jej celem było uzyskanie informacji o wielkości populacji dzików i jej rozmieszczenia w Polsce. Inwentaryzacja miała również pokazać, czy Polski Związek Łowiecki (PZŁ) wywiązuje się ze swoich zadań w zakresie sanitarnego odstrzału dzików.
- Inwentaryzacja dzików trwała od 15 października do 6 listopada na terenie Lasów Państwowych. Dziś ogłoszono jej efekty, z których wynika że mamy ponad 140 tysięcy sztuk dzika, co przekłada się na 0,5 szt. na km2 – powiedział Andrzej Konieczny, podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska.
Inwentaryzacja dzików w lasach 23 nadleśnictw nadzorowanych przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Radomiu odbyła się 22-23 października br. Uczestniczyło w niej 5998 osób, w tym pracownicy Lasów Państwowych, przedstawiciele kół łowieckich (PZŁ), pracownicy zakładów usług leśnych oraz innych organizacji i instytucji. Dziki inwentaryzowano na 507 losowo wybranych powierzchniach próbnych (miotach) o łącznej powierzchni 54 tys. ha – stanowiło to 11,2% lasów (wszystkich form własności). Na podstawie wyników inwentaryzacji obliczono średnie zagęszczenie wynoszące: 0,2 dzika na km2 powierzchni użytkowej obwodów (RDLP w Radomiu). Liczebność dzików na terenie RDLP w Radomiu oszacowano na poziomie 4 000 sztuk.
Wiceminister Andrzej Szweda-Lewandowski dodał, że obecnie inwentaryzacja jest prowadzona także w ośmiu parkach narodowych, które są położone w strefie zagrożonej ASF. - Jej wyniki będą znane do 30 listopada. Dopiero wtedy będziemy mieli pełny obraz inwentaryzacji na wschód o Wisły - podkreślił wiceminister Szweda-Lewandowski.
Wiceminister Andrzej Konieczny zwrócił również uwagę, że silny wzrost wielkości populacji dzika nastąpił po 2008 r., kiedy zaniechano jego odstrzału. - W tej chwili my jako rząd ratujemy polski przemysł przetwórstwa mięsa i hodowli trzody chlewnej. Rząd PO-PSL błędnymi decyzjami doprowadził do wzrostu populacji dzików, przez co stanęliśmy w obliczu problemu rozprzestrzeniania się wirusa ASF. Na działania naszych poprzedników złożyliśmy zawiadomienie w sprawie zaniedbań i zaniechań – poinformował wiceminister Konieczny.
Liczebność dzików w całym kraju oszacowano na poziomie 144 079 sztuk. Najmniej dzików stwierdzono w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych Warszawa (3 344 szt.) oraz RDLP Kraków (3 902 szt.). Najliczniej występują one natomiast w RDLP Katowice (12 746 szt.) oraz RDLP Olsztyn (12 728 szt.). Uśrednione zagęszczenie dla całego kraju wyniosło 0,5 szt./km2.
Inwentaryzacja dzików była prowadzona od 15 października do 6 listopada 2016 r. Wzięło w niej udział ponad 85 tys. osób. Wśród nich znaleźli się przedstawiciele: Polskiego Związku Łowieckiego, Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, pracownicy Zakładów Usług Leśnych (10 proc.) oraz innych organizacji i instytucji.
- Ta inwentaryzacja wykazała również, że zaangażowanie Polskiego Związku Łowieckiego i Lasów Państwowych pozwoliło uzyskać bezpieczny zalecany poziom populacji dzika dla całej Polski. Chcę podkreślić, że te podmioty zabezpieczają właściwy poziom bezpieczeństwa ekologicznego i żywnościowego Polski – zaznaczył wiceminister Konieczny.
Źródło: PZŁ
